Các bạn trong team share cái video này. Dường như nhiều người tỏ ra thích thú với biểu cảm "dễ thương" của em bé. Thế nhưng, mình lại không thấy như vậy. Video này và cái cách nó được lan tỏa cho thấy rằng rất nhiều người lớn cần phải thay đổi để học cách xử lý cảm xúc của con trẻ.

Mô tả qua nội dung của video. Mẹ hỏi em bé...

Các bạn trong team share cái video này. Dường như nhiều người tỏ ra thích thú với biểu cảm "dễ thương" của em bé. Thế nhưng, mình lại không thấy như vậy. Video này và cái cách nó được lan tỏa cho thấy rằng rất nhiều người lớn cần phải thay đổi để học cách xử lý cảm xúc của con trẻ.

Mô tả qua nội dung của video. Mẹ hỏi em bé rằng: "Ở lớp con khóc thì cô bảo như nào?". Em bé chỉ nói duy nhất 1 từ: "Nínnnnn". Kèm theo đó là hiệu ứng tiếng cười khoái trá mà có lẽ là bố mẹ em bé lồng ghép vào video.

Mình chú ý đến ngôn ngữ cơ thể của em bé khi bắt chước cô giáo. Em bé chỉ tay 1 ngón vào phía mẹ, mặt nghiêng lên, nhìn xéo với một ánh mắt lạnh lùng và sắc. Có thể phỏng đoán rằng cách cô giáo BẮT trẻ nín là cực kỳ áp đặt, theo kiểu đe dọa khiến trẻ sợ hãi mà phải im lặng. Đây rõ ràng KHÔNG phải là cách mà người lớn nên xử lý mỗi khi trẻ khóc. Mình có thể gọi nó là "b.ạ.o h.à.n.h" tinh thần.

Ở một mức độ nhẹ hơn, không ít lần mỗi khi Bond hoặc Pi khóc, vợ mình cũng tìm cách làm cho chúng nín. Hẳn nhiên bạn ấy không dùng uy quyền hay áp lực mà thông qua lý lẽ thuyết phục. Dẫu vậy, mình vẫn hay hỏi bạn ấy rằng: "Nếu em đang khóc mà có người bảo em nín thì em có nín được không?" Rõ ràng là không thể. Cớ sao chúng ta lại muốn trẻ làm 1 việc mà bản thân chúng ta không thể làm hoặc không muốn làm?

Việc người lớn cố gắng làm trẻ nín chứng tỏ rằng cảm xúc của trẻ chưa được tôn trọng đúng mực. Tất cả chúng ta, dù ở độ tuổi nào, cũng đều cần được lắng nghe, thấu hiểu, và tôn trọng. Khi chúng ta khóc, chúng ta cần ai đó lặng lẽ đến bên vỗ về, lặng im để chúng ta được khóc thoải mái. Chứ chúng ta không cần một người bày trò để chúng ta vui lên, hoặc một người trợn trừng mắt yêu cầu chúng ta phải nín.

Khóc không phải là yếu đuối. Trái lại, người dám khóc mới là người can đảm. Họ không ngần ngại bộc lộ cảm xúc, không sợ hãi hoặc tìm cách trốn chạy nỗi buồn. Họ đủ mạnh để đương đầu với nó. Chính kẻ không khóc được mới là kẻ đáng thương.

Mỗi khi Pi Bond khóc, mình chỉ đơn giản ôm chúng vào lòng và hỏi rằng: "Con buồn đúng không?". Mình vỗ về và để con được khóc thoải mái. Cảm xúc là cảm xúc, không có tốt hay xấu, không có đúng hay sai. Mình tin rằng mọi cảm xúc đều nên được tôn trọng và thấu hiểu.

Cho nên, bất cứ ai tiếp xúc với hai bạn nhỏ nhà mình, đặc biệt là Pi, thì sẽ thấy rằng các con rất dễ dàng bộc lộ cảm xúc của bản thân. Có thể khóc ngon lành, mặc kệ mọi người chê cười rằng "con trai mà lại khóc nhè", không hề ngại nói rằng "con ngại" mỗi khi phải bắt chuyện với người lạ. Và gần đây, điều mình tự hào nhất về Pi là con có thể thấu hiểu và mang lại niềm vui cho một bạn trong lớp, một bạn yếu thế, thường bị cả lớp bắt nạt. Và người duy nhất cho bạn ấy cảm giác an toàn chính là Pi - cậu bé Pi lớp 3 tuyệt vời của mình.

Quay trở lại với video mình nhắc đến ở đầu bài viết. Mình hoàn toàn cảm thông với các cô giáo mầm non rằng họ đang làm một công việc đầy khó khăn. Phải nghe trẻ khóc là không hề dễ dàng, đặc biệt khi bạn có nhiệm vụ trông nom vài chục đứa trẻ một lúc. Việc này đòi hỏi sự nhẫn nại và thấu hiếu. Tiếc thay, cô giáo của em bé (và rất rất nhiều người lớn khác) lại thiếu những khả năng ấy.

Còn lý do vì sao họ thiếu thì cũng không hề khó đoán. Khi còn là những đứa trẻ, chính họ cũng bị ÉP phải nín mỗi khi khóc. Cảm xúc của chính họ cũng từng bị xem nhẹ. Để rồi, sau nhiều năm, nó trở nên chai sạn. Họ đánh mất khả năng thấu cảm đối với người khác. Họ trở thành bản sao của những người đã từng xem nhẹ cảm xúc thời thơ ấu của họ.

TẠM KẾT
Có hai kiểu trẻ con trên thế giới này. Một kiểu mong ước sau này sẽ giống bố mẹ chúng. Kiểu còn lại tự nhủ "sau này mình sẽ không giống bố mẹ mình bây giờ". Nhóm thứ hai đông hơn. Nhưng điều đáng buồn là phần lớn sẽ trở thành chính con người mà chúng không muốn trở thành. Đó là cách mà những tổn thương tâm lý được di truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, trong vô thức. Câu hỏi dành cho chúng ta, những người đang làm cha làm mẹ: Bạn có nghĩ rằng con bạn muốn trở thành bản sao của bạn sau này không?

Hãy nhìn lại bản thân và tự trả lời!

Cre: Trần Quang Thiện

Trầm cảm không chỉ ảnh hưởng đến người lớn mà còn có thể tác động mạnh mẽ đến trẻ em và thanh thiếu niên. Đây là một vấn đề nghiêm trọng nhưng lại thường bị bỏ qua, bởi nhiều người vẫn cho rằng trẻ nhỏ không thể bị trầm cảm hoặc các cảm xúc của tuổi dậy thì chỉ là sự thay đổi tâm lý bình thường. Tuy nhiên, trầm cảm ở trẻ em và t...

Trầm cảm không chỉ ảnh hưởng đến người lớn mà còn có thể tác động mạnh mẽ đến trẻ em và thanh thiếu niên. Đây là một vấn đề nghiêm trọng nhưng lại thường bị bỏ qua, bởi nhiều người vẫn cho rằng trẻ nhỏ không thể bị trầm cảm hoặc các cảm xúc của tuổi dậy thì chỉ là sự thay đổi tâm lý bình thường. Tuy nhiên, trầm cảm ở trẻ em và thanh thiếu niên là có thật và đòi hỏi sự quan tâm đúng mức từ phụ huynh. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết để nhận diện và hỗ trợ con cái trong trường hợp trầm cảm xảy ra.

1. Trầm Cảm Ở Trẻ Em Và Thanh Thiếu Niên Là Gì?
   Trầm cảm ở trẻ em và thanh thiếu niên là một dạng rối loạn tâm lý nghiêm trọng, gây ra sự buồn bã, mất hứng thú kéo dài và ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của trẻ. Trẻ em có thể không biểu hiện các triệu chứng trầm cảm rõ ràng như người lớn, vì vậy cha mẹ cần chú ý quan sát những dấu hiệu thay đổi trong hành vi và cảm xúc của con.

2. Những Nguyên Nhân Có Thể Gây Ra Trầm Cảm Ở Trẻ
   Trẻ em và thanh thiếu niên có thể mắc trầm cảm vì nhiều nguyên nhân khác nhau. Một số yếu tố phổ biến bao gồm:

Yếu tố di truyền: Nếu gia đình có tiền sử trầm cảm hoặc các vấn đề tâm lý khác, trẻ cũng có nguy cơ mắc trầm cảm cao hơn.
Áp lực học tập và xã hội: Trẻ em, đặc biệt là thanh thiếu niên, thường phải đối mặt với nhiều áp lực từ việc học tập, thi cử, quan hệ xã hội, và việc đáp ứng kỳ vọng của gia đình hoặc bạn bè.
Biến cố trong cuộc sống: Mất người thân, ly hôn của cha mẹ, hoặc trải qua những biến cố đau thương có thể ảnh hưởng lớn đến tinh thần của trẻ.
Vấn đề liên quan đến bắt nạt: Bị bắt nạt, cả trên mạng lẫn ngoài đời thực, là một nguyên nhân phổ biến gây trầm cảm ở trẻ em.
3. Dấu Hiệu Nhận Biết Trầm Cảm Ở Trẻ Em Và Thanh Thiếu Niên
Trầm cảm ở trẻ em và thanh thiếu niên có thể biểu hiện qua nhiều dấu hiệu khác nhau, và không phải lúc nào cũng dễ nhận diện. Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến mà phụ huynh nên chú ý:

3.1. Buồn Bã Hoặc Cáu Gắt Dễ Dàng
Trẻ em mắc trầm cảm thường xuyên cảm thấy buồn bã, thất vọng, hoặc dễ cáu gắt hơn bình thường. Các cảm xúc này kéo dài và không giảm đi theo thời gian.

3.2. Mất Hứng Thú Trong Các Hoạt Động
Trẻ có thể không còn hứng thú với những hoạt động mà trước đây trẻ từng thích thú, chẳng hạn như chơi thể thao, tham gia các hoạt động ngoại khóa, hoặc giao tiếp với bạn bè.

3.3. Thay Đổi Về Giấc Ngủ Và Khẩu Vị
Trẻ mắc trầm cảm có thể gặp rối loạn giấc ngủ, chẳng hạn như mất ngủ hoặc ngủ quá nhiều. Trẻ cũng có thể thay đổi khẩu vị, ăn quá nhiều hoặc không muốn ăn, dẫn đến tăng hoặc giảm cân đáng kể.

3.4. Khó Khăn Trong Việc Tập Trung Và Ra Quyết Định
Trẻ bị trầm cảm thường gặp khó khăn khi tập trung vào học tập, dễ bị mất phương hướng và khó đưa ra quyết định, dù chỉ là những quyết định đơn giản.

3.5. Tự Cô Lập Bản Thân
Trẻ em có thể tự tách biệt khỏi các mối quan hệ xã hội, không muốn tham gia vào các hoạt động chung, hoặc không giao tiếp với bạn bè và gia đình như trước.

3.6. Thể Hiện Tự Ti Và Cảm Giác Vô Dụng
Trẻ có thể có suy nghĩ tiêu cực về bản thân, cảm thấy mình vô dụng, không có giá trị, hoặc luôn tự chỉ trích về những điều nhỏ nhặt.

3.7. Suy Nghĩ Về Cái Chết Hoặc Tự Sát
Đây là dấu hiệu cảnh báo nghiêm trọng nhất. Nếu trẻ thường xuyên suy nghĩ về cái chết, tự làm hại bản thân, hoặc thậm chí nói về tự sát, phụ huynh cần can thiệp ngay lập tức.

4. Phụ Huynh Nên Làm Gì Khi Phát Hiện Trẻ Có Dấu Hiệu Trầm Cảm?
   Phát hiện con mình có dấu hiệu trầm cảm có thể là một trải nghiệm đau lòng và đầy lo lắng cho phụ huynh. Tuy nhiên, việc hiểu rõ các bước cần thực hiện sẽ giúp bạn hỗ trợ con mình tốt hơn.

4.1. Lắng Nghe Và Thấu Hiểu
Hãy tạo điều kiện cho con cái chia sẻ cảm xúc và suy nghĩ của mình mà không bị phán xét. Lắng nghe một cách chân thành và thể hiện rằng bạn sẵn sàng đồng hành cùng con qua những khó khăn.

4.2. Tìm Kiếm Sự Hỗ Trợ Chuyên Nghiệp
Nếu bạn nghi ngờ con mình mắc trầm cảm, hãy tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia tâm lý hoặc bác sĩ tâm lý. Họ sẽ giúp đánh giá và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp cho con bạn.

4.3. Khuyến Khích Các Hoạt Động Tích Cực
Thúc đẩy con tham gia vào các hoạt động lành mạnh như thể dục thể thao, vui chơi ngoài trời, hoặc các hoạt động sáng tạo. Những hoạt động này có thể giúp cải thiện tâm trạng và giảm bớt cảm giác căng thẳng.

4.4. Duy Trì Môi Trường Gia Đình Ổn Định
Một môi trường gia đình ấm áp, ổn định, và không có áp lực lớn từ cha mẹ sẽ giúp trẻ cảm thấy an toàn và yên tâm. Hãy tạo ra một không gian mà con có thể tự do chia sẻ và cảm thấy được ủng hộ.

Kết Luận
Trầm cảm ở trẻ em và thanh thiếu niên là một vấn đề nghiêm trọng nhưng có thể điều trị được nếu được phát hiện sớm. Là phụ huynh, bạn cần lắng nghe, quan sát và hỗ trợ con cái một cách kịp thời. Đừng ngần ngại tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia khi thấy các dấu hiệu đáng lo ngại, và luôn giữ vững sự kiên nhẫn, yêu thương để giúp con vượt qua giai đoạn khó khăn này.

Hy vọng bài viết này sẽ giúp phụ huynh hiểu rõ hơn về trầm cảm ở trẻ em và thanh thiếu niên, cũng như cách nhận diện và xử lý khi phát hiện con mình có các dấu hiệu của trầm cảm.